آتش سوزی از آن دسته حوادثی است که می تواند عواقب جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. فاجعه ساختمان پلاسکو و دردی که هر لحظه و هر ساعت در جانمان نشسته و آزارمان می دهد، حاکی از همین مساله است. این که آتش، می تواند فاجعه بیافریند! اما سوال این است که چه می توان کرد تا دوباره شاهد چنین فاجعه ای نباشیم؟ در این مقاله، به صورت دقیق به نکات و اقداماتی که قبل از وقوع آتش سوزی و در حین آن باید مورد توجه قرار گیرند، پرداخته شده است.
اقدامات قبل از وقوع آتش‌سوزی خانگی
موارد زیر نکاتی است که باید در هنگام وقوع آتش‌سوزی برای محافظت خود، خانواده و اموال انجام داد:
بسیار بسیار مهم است که در تمام تأسیسات و مکان های مسکونی و حتی معابر عمومی، اصل دوری مواد قابل اشتعال از وسایل آتش زا را رعایت کنید.
در ساختمان ها، درهای خروج اضطراری را پیش بینی و وسایل اطفای حریق را کنترل کنید.
حداقل دو راه را برای خروج اضطراری از ساختمان تعیین کنید.
مکانی را در خارج از خانه تعیین کنید که بعد از گریز، یکدیگر را در آنجا بیابید.
هنگام خروج از محل، حتماً شیراصلی ورودی گاز به ساختمان را ببندید.
وسایل برقی و اتصالات آنها را با دقت کنترل کنید تا از استاندارد بودن آنها مطمئن شوید.
هنگام خواب، درب اتاق را ببندید.
دستگاه اطفای حریق را در منزل نصب نمایید و روش به کارگیری آن را به خانواده بیاموزید.
نصب سیستم اطفای حریق اتوماتیک را درمنزل مدنظر داشته باشید.
از کارشناسان آتش‌نشانی بخواهید ایمن بودن منزل شما در مقابل آتش را بررسی‌کنند.
هشداردهنده‌های حساس به دود
در ساختمان، دستگاه‌های هشداردهنده دود نصب کنید؛ لازم به توضیح است که هشداردهنده‌های سالم، احتمال مرگ در یک آتش‌سوزی را به نصف کاهش می‌دهد.
مکان قرارگیری هشداردهنده‌های دودی باید روی هر سطحی از منزل باشد.
مکان قرارگیری آنها بیرون اتاق خواب‌ها، روی سقف یا روی دیوارها (10تا30 سانتیمتر پایین‌تر از سقف)، بالای راهروها یا زیر راه‌پله‌های محصور شده و نزدیک آشپزخانه (و نه در داخل آشپزخانه) می باشد.
هر ماه یکبار، هشداردهنده‌های حساس به دود را تمیز و کنترل نمایید و هرسال یکبار نیز باطری‌ها را تعویض نمایید و هرده سال یکبار هشدار دهنده ها را تعویض نمایید.
فرار از آتش
راه فرار را با خانواده تان مرور نمایید و طریقه فرار از هر اتاق را تمرین نمایید.
مطمئن شوید پنجره‌ها به وسیله میخ زدن و رنگ شدن بسته و گیر نکرده باشند، مطمئن شوید که نرده یا شبکه فلزی که برای امنیت بر روی پنجره‌ها نصب می‌شوند، هنگام وقوع آتش‌سوزی به راحتی از داخل باز شوند.
اگر منزل شما بیش از یک طبقه دارد، نردبان‌های فرار را بازبینی کنید.
به اعضای خانواده خود آموزش دهید تا درهنگام فرار از آتش، نزدیک کف زمین (جایی که هوا هنگام آتش سالم‌تر و غلظت دود کمتر است) بمانند.
انبارها را تمیز کنید و اجازه ندهید زباله‌هایی از قبیل روزنامه‌های قدیمی و مجله‌ها و خار و خاشاک انباشته شود.
مواد قابل اشتعال
هرگز از مایعات قابل اشتعال مانند گازوئیل، بنزین، نفت درفضای داخل خانه استفاده نکنید.
مایعات قابل اشتعال را درظرف‌ها و مکان‌های مناسب و دارای تهویه ذخیره کنید.
هرگز نزدیک مایعات قابل اشتعال، سیگار روشن نکنید.
بعد از استفاده از پارچه‌های آغشته به مواد و مایعات قابل اشتعال، آنها را درون ظرف‌های فلزی و در بیرون خانه بیندازید.
دودکش و مکان‌هایی که احتمال جرقه‌زدن دارند را روکش نمایید. دودکش باید حداقل یک متر بلندتر از سطح پشت بام باشد.
منابع گرمایی
هنگا‌می‌که از منابع گرمایی استفاده می‌کنید، نکات ایمنی را رعایت فرمایید.
هنگام استفاده از وسایل گرمازای نفتی، ایمنی را رعایت‌کنید و مطمئن شوید هنگام پرکردن نفت، مخزن وسیله حرارتی، خنک شده باشد.
وسایل حرارتی، حداقل یک‌متر از مواد قابل اشتعال فاصله داشته باشد.
مطمئن شوید که کف و دیوارهای مجاور وسیله گرمایی به خوبی عایق شده باشند.
تنها از سوخت تعیین‌شده در دستورالعمل تولیدکننده برای دستگاه استفاده کنید.
خاکستر آتش را در یک ظرف فلزی و بیرون از خانه نگهداری کنید.
شعله‌های آتش را از دیوارها، اسباب و اثاثیه و پرده‌ها و مواد قابل اشتعال دور نگهدارید.
یک حفاظ مناسب، جلوی منبع حرارتی ایجاد کنید.
سالی یکبار دستگاه حرارتی را توسط کارشناس امر، تمیز و بازرسی نمایید.
کبریت و فندک
کبریت و فندک را دور از دسترس کودکان و درصورت امکان در یک محل دربسته قراردهید.
در رختخواب هنگام خواب آلودگی یا زمان مصرف دارو سیگار نکشید و برای سیگاری‌ها، جاسیگاری گود و مناسب تهیه نماید.
سیگار روشن و ته سیگار را قبل از دورانداختن، در آب خاموش نمایید.
سیم کشی برق
سیم‌کشی منزلتان را توسط اهل فن بازرسی نمایید.
سیم‌های رابط را وارسی نمایید که لخت نباشد و یا درمحل اتصال به پریز، لق نباشد.
اطمینان حاصل نمایید که پریزها از درپوش مناسب برخوردار باشند.
اطمینان حاصل نمایید که سیم‌های برق، زیرقالی و موکت یا روی میخ و در نواحی پر رفت و آمد قرار نداشته باشند.
دستگاه‌های برقی متعدد را به یک سیم رابط متصل نکنید، در صورت نیاز از دوشاخه‌های استاندارد مجهز به فیوز استفاده کنید تا باعث جرقه ناشی از اتصال کوتاه نشود.
اقدامات حین وقوع آتش‌سوزی خانگی
هنگام رو به رو شدن با آتش سوزی، سرعت عمل برای نجات جان خود و مصدومان احتمالی، کاملاً حیاتی است.
همان طور که می دانیم آتش خیلی سریع انتشار می یابد، بنابراین بلافاصله آتش نشانی و اورژانس را خبر کنید و تا آنجا که می توانید اطلاعات کاملی در مورد بروز حادثه به آنها بدهید.
اگر هنگام ورود به یک ساختمان آسیب‌دیده با حرارت و دود روبرو شدید، سریعاً از ساختمان خارج شوید.
سعی کنید که تمام افراد را از ساختمان بیرون ببرید.
در فرونشاندن آتش سوزی مواد نفتی، آب به کار نبرید.
ظرف مشتعل را حرکت ندهید.
شعله را با شن، نمک، پتوی نمناک یا پوشش های دیگر خفه کنید، بستن دستمال خیس به دور دهان و بینی، باعث محافظت شما در برابر گاز یا دودهای سمی خواهد شد.
اگر لباس شما آتش‌گرفت باید توقف کنید، روی زمین بیفتید و غلت بخورید تا آتش خاموش شود.
قبل از بازکردن درهای بسته، حرارت آن را کنترل کنید و این کار را با پشت دست انجام دهید؛ چون آسیب کف دست و انگشتان می‌تواند توانایی شما را برای فرار هنگام استفاده از نردبان‌های فرار و چهاردست و پا رفتن کاهش دهد.
درصورتی که درب داغ است:
درب را باز نکنید و از پنجره‌ها فرارکنید.
اگر نمی‌توانید فرارکنید یک کاغذ یا پارچه رنگی روشن یا سفید را به بیرون پنجره آویزان کنید تا آتش‌نشان‌ها را آگاه سازد که شما داخل محبوس شده‌اید.
درصورتی که درب سرد است:
به آهستگی در را بازکنید و مطمئن شوید که آتش یا دود، راه فرار شما را مسدود نخواهد کرد.
اگر راه فرار شما مسدود بود، سریعاً در را ببندید و از راه دیگری مثل پنجره برای فرار استفاده کنید.
واضح است که باید سریعاً آن مکان را ترک کنید و در را پشت سرتان ببندید، پس برای سینه‌خیز رفتن آماده باشید.
به خاطرداشته باشید دود و گرما و حرارت بالا‌می‌آید و هوای سرد با غلظت دود کمتر نزدیک کف قرار می‌گیرد و درنتیجه دید در پایین واضح‌تر می‌باشد.
در زیر دود، سینه خیز بروید تا از محیط دودهای سنگین و تجمع گازهای سمی‌خارج شوید.
به محض فرار از محیط برای جلوگیری از گسترش آتش، درب را پشت سرتان ببندید.
در بیرون از خانه در محیطی امن بمانید و دوباره به خانه برنگردید و با شماره 125 تماس بگیرید.
اقدامات بعد از وقوع آتش‌سوزی خانگی
اگر خودتان قربانی آتش‌سوزی هستید و یا به کمک قربانیان آتش‌سوزی می‌روید، با شماره 125 تماس بگیرید.
سوختگی‌ها را خنک نموده و بپوشانید تا احتمال صدمه بیشتر یا عفونت را به حداقل برسانید.
اگر گاو صندوق یا یک جعبه محکم دارید در آن را بازنکنید چون ممکن است حرارت را برای چندین ساعت نگهداشته باشد و اگر درب آن را قبل از این که سرد شود بازکنید، محتویات آن ممکن است شعله‌ورگردد.
اگر بنا به گفته بازرسین مبنی بر امن‌نبودن خانه، مجبور به ترک آن هستید از فرد مورد اعتمادی بخواهید که مراقب اموال شما باشد.
منبع: سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی سبزوار
برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه ما بپیوندید:
